Η Κουνταλίνι.
Η μεταλλαγμένη κατάσταση συνειδητότητας (ASC), δηλαδή, μας μεταφέρει σε περιοχές εσωτερικής εμπειρίας πέρα από αυτές που είναι κανονικά προσιτές στο σύγχρονο άνθρωπο. Ο Arnold Μ. Ludwig γράφει, «Κάτω από το λεπτό επίχρισμα της συνειδητότητας του ανθρώπου βρίσκεται μια σχετικά αχαρτογράφητη περιοχή νοητικής δραστηριότητας, η φύση και λειτουργία της οποίας δεν έχει εξερευνηθεί συστηματικά, ούτε έχει επαρκώς κατανοηθεί.»
Ο Ludwig και άλλοι ερευνητές της ASC αναφέρουν σαν παραδείγματα ASC το ονειροπόλημα, τον ύπνο και τα όνειρα, την ύπνωση, την αισθητηριακή στέρηση, την ψύχωση, τις υστερικές καταστάσεις της ψυχοδιάσπασης κι αποπροσωποποίησης, τις φαρμακολογικά προκαλούμενες νοητικές παρεκκλίσεις, την αϋπνία, τη νηστεία και το διαλογισμό.
Μια ASC μπορεί να προκληθεί από οτιδήποτε, οποιοδήποτε μέρος ή γεγονός μπορεί να πυροδοτήσει μια αλλαγή στη συνειδητότητα, συνήθως όμως χρειάζεται να ενεργήσουμε βάσει σχεδίου ή να χρησιμοποιήσουμε κάποιον παράγοντα για να παρακάμψουμε τη λεγόμενη «κανονική» λειτουργία του εγκέφαλου.
Μπορούμε να πούμε ότι η κανονική κατάσταση της συνειδητότητάς μας είναι εκείνη η κατάσταση στην οποία περνάμε το μεγαλύτερο μέρος της ξύπνιας ζωής μας.
Η εμπειρία της Κουνταλίνι βρίσκεται στην κορυφή της ανθρώπινης εξέλιξης. Είναι η απόλυτη και τελική κατάσταση που μπορεί να φτάσει ο άνθρωπος.
Υπάρχουν όμως πολλοί που πιστεύουν ότι η κατάσταση της συνειδητότητας στην οποία ζουν οι περισσότεροι άνθρωποι είναι πολύ περιορισμένη και παγιωμένη, μια κατάσταση καθυστερημένη, εκφυλισμένη κι ανθυγιεινή, που επιφέρει φόβο της αλλαγής, της νεύρωσης και της ασθένειας.
Όσον αφορά τις εσωτερικές μας εμπειρίες είμαστε σαν καθυστερημένοι νάνοι, σαν τον ψύλλο που είναι κάτω από ένα ποτήρι, ο οποίος αφού χτυπήσει το κεφάλι του στο γυαλί αρκετές φορές, σταματάει να πηδάει σε ύψη εκατοντάδες φορές το δικό του ύψος και ακόμη κι όταν το ποτήρι απομακρύνεται, συνεχίζει να πηδάει ελαφρά με μειωμένη ικανότητα, πολύ πιο κάτω από το έμφυτο δυναμικό του.
Οι Γιόγκις ισχυρίζονται ότι είμαστε σαν τον ψύλλο, παθητικές σκιές του προηγούμενου εαυτού μας, πολύ πιο κάτω από το δυναμικό μας, φυλακισμένοι από αόριστους φόβους κι αυταπάτες, φαντάσματα κι αναμνήσεις στο νου. Είμαστε πολύ περισσότερο από αυτό που νομίζουμε ότι είμαστε.
Η εμπειρία της Κουνταλίνι βρίσκεται στην κορυφή της ανθρώπινης εξέλιξης. Είναι η απόλυτη και τελική κατάσταση που μπορεί να φτάσει ο άνθρωπος, η εμπειρία στην οποία συνειδητοποιεί και συγχωνεύεται με την αρχέγονη δόξα του, η υπέρτατη ASC. Όλες οι άλλες εμπειρίες ωχριούν μπροστά της και είναι απλώς σκαλοπάτια στο δρόμο, συνθέτοντας το ρεπερτόριο των μικρών ανθρώπινων ζωών μας.
Ο αληθινός Γιόγκι είναι κύριος όλων των Βασιλείων της συνειδητότητας και μπορεί να μπαίνει και να βγαίνει κατά βούληση σε οποιαδήποτε κατάσταση, ανάλογα με το βαθμό ικανότητας και κυριαρχίας του. Οι διάφορες κουλτούρες έχουν αναπτύξει τρόπους και μέσα για να φτάνουν σε αυτά τα διαφορετικά βασιλεία της συνειδητότητας, με ποικίλους βαθμούς ικανότητας στο να το πετυχαίνουν.
Σύμφωνα με την Erica Bourguignon, ανθρωπολόγο στο Πανεπιστήμιο της Πολιτείας του Οχάιο, το 90°/ο των ανθρώπινων κοινωνιών εφαρμόζει κάποιο είδος θεσμοποιημένων τελετουργικών πράξεων, για να πετύχουν μεταλλαγμένες καταστάσεις συνειδητότητας.